Coraz więcej osób rezygnuje z pracy na etacie i decyduje się na otworzenie własnej działalności gospodarczej. Czasem pomimo najszczerszych chęci i odpowiedniego rozeznania na rynkach biznesowych młodym przedsiębiorcom nie udaje się osiągnąć sukcesu w danej branży. Budowanie własnej marki od podstaw to niezwykle trudne wyzwanie, które wymaga poświęcenia, ale i dużego wkładu finansowego.
Istnieje jednak skuteczny sposób na zminimalizowanie ryzyka odniesienia porażki, a jest nim umowa franczyzowa. Na franczyzę najczęściej decydują się przedsiębiorcy, którzy nie do końca mają pomysł na rozkręcenie biznesu. Działalność gospodarcza na podstawie licencji franczyzowej pomimo wielu zalet posiada również wady, o których trzeba pamiętać decydując się na ten rodzaj systemu sprzedaży towarów, usług czy technologii.
Czym jest franczyza?
Najprościej rzecz ujmując, franczyza jest rodzajem ścisłej współpracy między franczyzodawcą a franczyzobiorcą. Franczyzobiorca zawiera umowę licencyjną z danym franczyzodawcą, na mocy której zobowiązuje się do prowadzenia działań sprzedażowych czy usługowych odgórnie ustalonych przez franczyzodawcę.
W wyniku zawarcia umowy franczyzowej, osoba otwierająca nowe przedsiębiorstwo nabywa prawa do wykorzystywania znaku towarowego, nazwy franczyzodawcy, strategi prowadzenia działalności, oczywiście za odpowiednią opłatą. Wedle prawa, franczyzobiorca może również ubiegać się o pomoc w prowadzeniu własnej działalności gospodarczej u franczyzodawcy.
Strategia know-how w kontekście franczyzy
Franczyzobiorca, czyli strona umowy uzyskująca określone prawa na mocy licencji, może również ubiegać się od swojego franczyzodawcy o skorzystanie ze strategii „know-how”. Jest to termin pochodzący z języka angielskiego określający wiedzę techniczną z zakresu procesów sprzedażowych, produkcyjnych czy marketingowych. Tym samym franczyzobiorca może korzystać z doświadczenia swojego franczyzodawcy i wdrażać podobne działania we własnym przedsiębiorstwie. Strategia „know-how” ma charakter poufny i nie może być dalej rozpowszechniana.
Rodzaje franczyzy ze względu na prowadzoną działalność
Najczęściej można wyróżnić dwa rodzaje umów franczyzowych wyróżnionych na podstawie profilu danego przedsiębiorstwa.
Franczyza dystrybucyjna
Dotyczy tych podmiotów gospodarczych, które zawierają umowę licencyjną z franczyzodawcą zajmującym się sprzedażą towarów. W tym przypadku franczyzobiorca sprzedaje swój asortyment pod znakiem swojego franczyzodawcy. W Polsce, franczyza dystrybucyjna najczęściej ma miejsce w obszarze kilku branż, a do najpopularniejszych należą: spożywcza, odzieżowa, kosmetyczna czy biżuteryjna.
Franczyza usługowa
W tym przypadku mamy do czynienia z oferowaniem usług przez franczyzobiorcę pod szyldem franczyzodawcy na podstawie wiążącej umowy. Branże, które najczęściej działają na podstawie licencji franczyzowej to: gastronomia, bankowość, edukacja czy fryzjerstwo.
Obowiązki franczyzobiorcy względem franczyzodawcy
Otworzenie własnej działalności pod szyldem franczyzodawcy to nie tylko przywileje. Na mocy zawieranej umowy, franczyzobiorca zobowiązuje się do wypełniania obowiązków względem podmiotu, któremu podlega. Do mniej przyjemnej strony umowy franczyzowej należą przede wszystkim opłaty określane przed podmiot nadrzędny, stała kontrola ze strony franczyzodawcy czy też brak możliwości swobodnego decydowania o kształtowaniu profilu własnej działalności gospodarczej.
